Kayseri'nin 'Yilli'lerinin Konut Kültürü: Habitus Temelli Bir Çalışma

Abstract

Bu çalışma, Kayseri'deki yilli (yerli) topluluğunun mekânsal pratiklerini kimlik ve aidiyet perspektifinden ele almakta; konutun kentsel aidiyet ve toplumsal kimliği nasıl şekillendirdiğine odaklanmaktadır. Konut, yalnızca fiziksel bir yapı olarak değil; kültürel sürekliliğin, toplumsal bağların ve aidiyet duygusunun maddi olarak ifade bulduğu bir mekânsal çerçeve olarak değerlendirilmektedir. Analiz, kent ölçeğinden evin iç mekânına kadar uzanan çok ölçekli bir yaklaşım benimseyerek, yilli ailelerin ev içi mekânı kültürel olarak miras alınmış eğilimlere göre nasıl düzenlediklerini incelemektedir. Pierre Bourdieu'nün habitus kavramına dayanan bu kuramsal çerçevede, tarihsel olarak biçimlenmiş pratik ve değerlerin gündelik mekânsal düzenlemelere nasıl gömüldüğü araştırılmaktadır. Bu bağlamda yilli olmak, yalnızca soy bağına ya da mahalle kökenine dayanan bir kimlik değil; konut tercihleri, mahalleye aidiyet ve kuşaklar arası kültürel aktarım yoluyla yeniden üretilen toplumsal olarak konumlanmış bir kimlik biçimi olarak ortaya çıkmaktadır. Bu dinamikler, gündelik rutinlerde, mahremiyet anlayışında ve estetik tercihlerde somutlaşmaktadır. Çalışma, sözlü tarih, etnografik gözlem, mekânsal haritalama ve tematik analiz gibi nitel yöntemlere dayanmaktadır. Farklı kuşaklardan katılımcılarla yapılan görüşmeler, geleneksel evlerden modern apartmanlara geçişin hem bir uyum sürecini hem de kültürel sürekliliği yansıttığını göstermektedir. Bu dönüşümler, teknik değişiklikler olarak değil, toplumsal olarak gömülü süreçler olarak yorumlanmaktadır. Sonuç olarak, bu çalışma yerellik, kimlik ve kentsel belleğin, daha geniş bir kentsel dönüşüm süreci içinde, konut aracılığıyla nasıl yeniden üretildiğini anlamaya yönelik kültürel temelli bir çerçeve sunmaktadır.

This study explores the spatial practices of the yilli (local) community in Kayseri through the perspective of identity and belonging, focusing on how housing shapes urban affiliation and social identity. Rather than treating housing as a purely physical structure, it is approached as a spatial framework through which cultural continuity, social ties, and a sense of belonging are materially articulated. The analysis adopts a multi-scalar approach—from the city level to the interior of the house—examining how yilli families organise domestic space according to culturally inherited dispositions. Grounded in Pierre Bourdieu's concept of habitus, the study investigates how historically shaped practices and values are embedded in everyday spatial arrangements. In this framework, being yilli is not simply defined by genealogy or neighbourhood origin. Still, it emerges as a socially situated identity, reproduced through housing choices, neighbourhood affiliation, and intergenerational cultural transmission. These dynamics manifest in daily routines, privacy norms, and aesthetic preferences. Methodologically, the research relies on qualitative tools such as oral history, ethnographic observation, spatial mapping, and thematic analysis. Interviews with participants from multiple generations reveal how the shift from traditional houses to modern apartments reflects adaptation and cultural persistence. These transformations are interpreted not as technical changes, but as socially embedded processes. The study offers a culturally grounded framework for understanding how locality, identity, and urban memory are reproduced through housing within broader urban transformation processes.