Caenorhabditis elegans'ta yaşam süresi üzerine TRPV iyon kanal ailesi agonist ve antagonistlerinin etkilerinin araştırılması

Abstract

Yaşlanma tüm organizmalar için geçerli olan fizyolojik bir süreçtir. Bu süreçte canlılar bir takım problemlerle karşı karşıya kalırlar ve yaşam kaliteleri olumsuz etkilenir. Yaşlanmaya neden olan faktörlerden birisi de inflamatuar süreçlerdeki artışlardır. İnflamasyon bir canlının en basit tanımıyla yabancı moleküllere verdiği koruma yanıtıdır. İnflamasyon kısa vadede organizma için olumlu bir süreç iken uzun vadede organizma için redoks stresi, mitokondriyal hasar birikimi gibi bazı sorunların oluşmasına yol açmaktadır. Oluşan bu birikimler organizmanın yaşlanma sürecini hızlandırmaktadır. İnflamasyon mekanizması iyon kanallarıyla yakından ilişkilidir. İyon kanalları organizmanın tüm dokularında bulunmaktadır. Hücre için gerekli iyon geçişlerini sağlayarak homeostatik dengeyi korumaktadırlar. İyon kanallarından kalsiyuma geçirgen olan TRPV iyon kanal ailesi üyelerinin inflamasyon oluşumunda ve inflamatuar aracıların görevlerini yerine getirmesinde de önemli roller üstlendiği belirlenmiştir. Ayrıca TRPV1 gen mutasyonlu farelerin diğer vahşi tip farelere göre daha uzun ömürlü oldukları saptanmıştır. Bu çalışmada bir nematod olan Caenorhabditis elegans'ta (C. elegans) TRPV iyon kanal ailesi agonist ve antagonistlerinin yaşam süresi, yaşlanma ve inflamasyon ilişkili gen ifadeleri üzerine etkilerinin morfolojik ve moleküler genetik yöntemlerle araştırılması amaçlanmıştır. C. elegans'ın bu çalışmada tercih edilmesinin en önemli nedenleri 2 haftalık kısa bir ömre sahip olması ve insan ile %40 civarında gen homoloji göstermesidir. Uygulayacağımız ilaç/moleküller belirlediğimiz iyon kanalının agonist ve antagonisti olup inflamasyon üzerinde de etkilidir. Bu doğrultuda deney planımıza göre kontrol grubu (n=60), 1 µM agonist grubu (n=60), 10 µM agonist grubu (n=60), 1µM antagonist grubu (n=60), 10 µM antagonist grubu (n=60) olmak üzere farklı dozajlarda ilaç uygulaması yapacağımız gruplardan oluşmaktadır. Canlının erişkinliğe ulaştığı 3. günden itibaren her gün uygulayacağımız 1 ve 10 µM ilaç dozlarının her bir gruptaki C. elegans'ların yaşam süreleri üzerine etkisi sayısal olarak kaydedilerek istatistiki olarak değerlendirilecektir. Moleküler analizler için deneyin 14. günü her gruptan 10 hayvan alınarak moleküler analizlerde kullanılacaktır. Bu hayvanlarda qRT-PCR çalışmaları ile yaşlanma ve inflamasyon ilişkili genlerin mRNA ifadelerine bakılacaktır. Bu çalışma sonucunda TRPV ailesi agonist ve antagonistlerinin yaşam süresi üzerine etkileri kısmen açıklığa kavuşturulmuş olacaktır. Ayrıca yaşlanma ve inflamasyon ilişkili gen ifadeleri üzerine kullanılan agonist ve antagonistlerin nasıl bir etki gösterdikleri ilk kez tanımlanmış olacaktır.